Bu makalede vajinismus nedenleri, belirtileri ve tedavisi sürecini detaylı bir şekilde ele alacağız.

            Vajinismus, cinsel ilişki sırasında vajinal kasların özellikle pelvik taban kaslarının istemsiz şekilde kasılması sonucu vajinaya peneterasyonun ya hiç mümkün olmaması ya da ağrılı/son derece zor hale gelmesi durumudur.

            Kasılmalar kişi istemediği halde refleksif bir şekilde ortaya çıkar. Vajinismus sadece fiziksel bir kasılma değil, aynı zamanda kaygı, korku, ve kaçınma ile ilişkili psikoseksüel bir sorun olarak tanımlanır. Cinsel ilişki girişiminde sürekli ya da yineleyici zorluk veya imkansızlık söz konusudur. Vajinal kaslarda istemsiz kasılma ve ağrı vardır. Cinsel ilişkiye ilişkin yoğun kaygı ve kaçınma davranışları ile birlikte seyreder.

Vajinismus nedir?

             Vajinismus kadının vajinal kaslarının istemsiz şekilde kasılması sonucu cinsel birleşmenin ya çok zor ya da tamamen imkansız hale gelmesidir.

             Kadın ilişki yaşamak istese bile vücudu buna izin vermez. Vajinismus, ilk gece korkusu ya da cinsellikten kaçınma gibi durumlarla sıklıkla karıştırılmaktadır.

             Vajinismusun en ayırt edici özelliği vajinal ilişkiden fobik bir korku duyarak kaçınma davranışları göstermesidir. Örneğin cinsel isteksizlik  ve ağrılı cinsel ilişkide vajinal ilişkiden fobik düzeyde kaçınma davranışları yoktur.

             Vajina kaslarındaki kasılmalar kadının kontrolünün dışında tamamen refleksif bir kasılmadır. Bu kasılmalar yüzünden bazı kadınlarda sadece cinsel birleşme engellenirken kimi kadınlarda tampon kullanımı jinekolojik muayene de mümkün olmayabilir.

              Vajinismus sorunu yaşayan kadınlar, sıklıkla cinsel ilişki denemeleri sırasında yanma, batma acı ya da duvara çarpma hissi deneyimlediklerinden yakınır Hemen hemen hepsi vajinal ilişkinin mümkün olmayacağını düşünür.

              Cinsel istek orgazm olma ve haz alma kapasitelerinde genellikle bir sorun yoktur. Sorun daha çok peneterayon (içeri giriş) aşamasında yaşanır. Bununla birlikte bazı vajinismus kızları haz alma, cinsel istek, uyarılma ve orgazm olmada da sorun yaşar.  

Vajinismus Nedenleri

            Vajinismus nedenleri kişiden kişiye değişebilir. Genellikle fiziksel bir engel olmamakla birlikte bazı durumlarda jinekolojik muayene ile organik nedenler de araştırılmalıdır. Vajinismus daha çok psikolojik nedenlerden köken alır

Vajinusmusta en sık karşılaşılan psikolojik nedenler şunlardır;

1- Cinsel Bilgi Eksikliği

            Çocukluktan itibaren cinselliğin ayıp, günah ya da kirli olarak öğretilmesi, kadının bilinçaltında cinsel ilişkiyi tehdit olarak algılamasına yol açar.

2- Travmatik Yaşantılar ve Ağrılı Cinsel Deneyimler

            Çocuklukta yaşanan cinsel istismar, taciz veya şiddet olayları vajinismus gelişiminde önemli bir etkendir. Tekrarlayan ağrılı cinsel ilişki deneyimleri kadında ağrı beklentisi oluşturarak korkuyu artırıp kasılmaları tetikleyebilir.

3- İlk Gece Korkusu

            Özellikle toplumumuzda “ilk gece” ye dair abartılı ve korkutucu anlatımlar, yanlış ve olumsuz bilgiler kadında ciddi kaygı ve panik yaratabilir.

4- Katı Dini veya Kültürel İnançlar

            Bu kadınlar için cinsellik evlilik sonrası bile suçluluk duygusu yaratabilir. Bu durumda vajinismusu tetikleyebilir.

5- Evlilik İlişkilerindeki Sorunlar

            Eşler arasındaki iletişim eksikliği, baskı ya da güvensizlik de vajinismus’u başlatabilir veya sürdürebilir.

Vajinismus Belirtileri

Vajinismus belirtileri şu belirtilerle kendini gösterebilir:

• Cinsel birleşme sırasında yoğun ağrı veya yanma hissi.
• Vajinanın duvar gibi hissedilmesi.
• Vajinaya tampon, fitil veya parmak yerleştirmede zorluk.
• Cinsel ilişkiye dair yoğun korku, panik veya ağlama nöbetleri.
• Eşle ilişki kurmak istemek ama bedensel olarak mümkün olmaması.
• Vajinal ilişkiden fobik şekilde korku ve kaçınma.
• İlişki denemeleri sırasında bedeni üzerinde kontrolü kaybetme korkusu.
• Cinsel yakınlık konusunda kaçınma davranışları gösterme.
• Özellikle eşe karşı suçluluk ve mahcubiyet hissetme.
• İlişki öncesinde ve sırasında yoğun korku ve kaygı hissetme.
• Vajina kaslarında istemsiz kasılma .
• Vajinal ilişkinin gerçekleşmemesi.
• Jinekolojik muayene ve tampon kullanmada zorluk.
• Bacakların istemsiz kapanması ve kalçaların geriye doğru çekilmesi.

Vajinismus Tedavisi

            Vajinismus tamamen tedavi edilebilen bir durumdur. Erken tanı ve doğru bir yaklaşımla vakaların % 90′ dan fazlasında kalıcı çözüm sağlanır. Tedavi hem psikolojik  hem davranışsal yönü olan adım adım ilerleyen bir süreçtir.

            Vajinismus tedavisinde en etkili yöntem cinsel terapidir. Vajinismus cinsel terapisi kolaydan zora doğru ilerleyen aşamalı cinsel terapi sürecinden oluşur. Cinsel terapi sürecine çiftin birlikte katılımı ve birlikte çalışması çok önemlidir. Vajinismus cinsel terapi süreci değerlendirme, cinsel bilgilendirme, gevşeme ve vücut farkındalığı, adımlar halinde ilerleyen parmak ya da dilatör egzersizleri, haz oluşturma, çift çalışmaları ve cinsel birleşme denemelerinden oluşur.

Değerlendirme ve Bilgilendirme

• İlk görüşmede cinsel terapist, çiftin öyküsünü dinler (ilk gece deneyimleri, korku ve eş ilişkisi, cinsellikle ilgili inançlar)
• Vajinismus ve cinsellik hakkında doğru bilgiler verilir. Vajinanın darlığı, zar çok kalın gibi yanlış inanışlar düzeltilir.
• Bedensel bir sorun olup olmadığını anlamak için eğer gitmemişse bir jinekoloğa görünmesi önerilir.

Pisikoeğitim(cinsel bilgilendirme)

• Kadına ve cinsel eşine cinsel anatomi, kızlık zarı, cinsel organlar ve işlevleri, orgazm ve cinsel birleşme hakkında doğru bilgiler verilir.
• “ilk gece mutlaka çok acır”, “zar yırtılırken çok kan akar” vb. yanlış inançlar düzeltilir.

Gevşeme ve Farkındalık Çalışmaları

• Nefes egzersizleri (Gevşeme ve rahatlama teknikleri öğretilir)
• Kegel egzersizleri (pelvik taban kaslarının çalıştırılması. Kadın kaslarını tanır ve kontrol etmeyi öğrenir)
• Ayna çalışmaları( kadın vajinasına bakarak dokunarak kendi bedenini tanır. Ayna çalışması kadının korkusunu azaltır)

Adım Adım Dilatör/Parmak Egzersizleri

• Önce kendi parmağı ile sonra dilatör ile aşamalı olarak vajina girişine dokunma ve yerleştirme çalışmaları.
• Bu süreç acele etmeden sindirilerek aşama aşama yapılır.
• Kadın vajina kaslarını kontrol etmeyi ve kasılmaları söndürmeyi öğrenir.
• Vajina kas hafızası yeniden yapılanır.
• Beyin ve vajina arasında bağlantı kurulur.

Çift Çalışmaları

• Eşin sürece dahil olması çok önemlidir. Kadın tek başına değil, partner desteği ile güven hisseder.
• Çift olarak cinsel terapiye katılmak çift arasında cinsel problem nedeniyle oluşmuş gerginliği anında azaltır.
• Cinsel iletişimi arttırır.
• Fiziksel ve duygusal yakınlık sağlayarak vajinismus tedavisi sürecini olumlu yönde etkiler
• Önce cinsel birleşme denemesi olmadan yakınlaşma, dokunma, aşk oyunları gibi cinsel duyulara odaklanma ve cinsel haz oluşturma egzersizleri yapılır.
• Ardından kontrollü şekilde ağrısız cinsel birleşmeye geçilir.

Cinsel Birleşme Denemeleri

• Kadının kontrolünde cinsel birleşme denemeleri yapılır.
• Kadın bedeni üzerinde kontrol geliştirdiği için kasılmalar ve korku azalmıştır.
• İlişki genellikle ağrısız bir şekilde gerçekleşir.

Vajinismus Tedavi Edilmezse Ne Olur?

            Vajinismus tedavi edilmezse hayati tehlike bırakmaz; fakat zamanla bedensel psikolojik ilişkisel ve üreme sağlığı üzerinde birikimli etkiler bırakabilir. Peneterasyonun gerçekleşmemesi ya da ağrılı gerçekleşmesi devam edebilir. Bu da kasılma-acı-kaçınma döngüsünü pekiştirerek anksiyete-kaçınma modeline yol açabilir.

            Vajinismus tedavi edilmezse çiftler arasında duygusal uzaklaşma, boşanma, depresyon ve cinsellikten tamamen uzaklaşma gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu da çift uyumunu ve genel ilişki durumunu olumsuz etkileyebilir.

           Diğer yandan partnerde erken boşalma, ereksiyon bozukluğu ve cinsel isteksizlik gibi başka sorunlara neden olabilir.

            Uzun süren ağrı ve başarısız girişimler kaygı, düşük öz saygı, depresif belirtiler ve cinselliğe karşı korkuyu artırarak yaşam kalitesini düşürebilir.

            Peneterasyon mümkün olmadığı için doğal yoldan gebe kalmayı engeller. Jinekolojik muayene, vajinal ultrason vb. kontrollerden kaçınma ile birlikte seyrettiği için sağlık hizmetlerine erişimlerini engelleyebilir. Kronikleşme riski vardır. Tedavi geciktikçe, ağrı beklentisi ve kasılma tepkisi öğrenilmiş bir kalıp haline gelerek sürer; bu nedenle erken müdahale önemlidir.

Ne Zaman Cinsel Terapist Yardımı Almalısınız?

• Peneterasyon girişimlerinde kasılma, yanma, batma, ve keskin ağrı varsa.
• Tampon yerleştirme ve jinekolojik muayenede güçlük varsa.
• Ağrı nedeniyle cinsellikten kaçınma, kaygı veya ilişki denemelerinde zorlanıyorsanız.
• Vajinismus sizin yaşam kalitenizi ve partner ilişkilerinizi etkiliyorsa.
• Jinekolojik muayenede her hangi bir fiziksel problem saptanmadıysa.

Sonuç

           Vajinismus kadınların yaşadığı en yaygın cinsel işlev bozukluklarından biridir. Vajinismus nedenleri ne olursa olsun ya da vajinismus belirtileri ne şiddette olursa olsun vajinismus tedavisi cinsel terapi ile başarılı bir şekilde sonlanmaktadır.

             Bu yüzden vajinismus problemi yaşayan kişilerin/çiftlerin vajinismusun bir tabu değil tamamen çözülebilir bir durum olduğunu bilerek profesyonel destek almak için adım atmaları, cinsellikten keyif alabilmeleri ve sağlıklı bir ilişki yaşayabilmeleri için en önemli başlangıç noktasıdır.

Vajinismus Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Vajinismus sadece kadınlarda mı görülür?

Evet, vajinismus yalnızca kadınlara özgü bir cinsel işlev bozukluğudur.

Vajinismus kendi kendine geçer mi?

Hayır, genellikle kendi kendine geçmez. Uzman yardımı almak gerekir. Ancak kendi kendine geçme beklentisi çok yüksektir. Bu beklenti tedavi arayışını geciktiren en önemli nedendir.

Vajinismuslu kadın orgazm olabilir mi?

Vajinal birleşme olmadan kliterol uyarımla mümkündür. Ancak bu tedavi sürecinde vajinal orgazmı başarılı bir şekilde öğrenmesi mümkündür.

Vajinismus tedavisi ne kadar sürer?

Kişiye ve  vajinismusun şiddetine göre değişmekle birlikte genellikle 6-12 seans arasında olumlu sonuçlar alınır. Yüksek şiddetteki vajinismus vakalarında bu süre biraz daha uzayabilir.

Güldane Kavgacı
Uzm. Aile ve Evlilik Danışmanı & Cinsel Danışman

Terapiye gelen danışanların yorumları